W toczącej się na forum międzynarodowym dyskusji zwraca się uwagę, że działania antykryzysowe powinny stwarzać szansę na poprawę funkcjonowania gospodarki w perspektywie długookresowej, jednocześnie wspierając proces przekierowania gospodarki na tzw. „bardziej zieloną ścieżkę”.

Pod pojęciem „zielony rozwój gospodarki” rozumie się nową ścieżkę rozwoju społeczno-gospodarczego, w bardziej efektywny sposób realizującego cele zrównoważonego rozwoju. W przeciwieństwie do obecnego modelu, w znacznej mierze opartego na wykorzystaniu paliw kopalnych i innych surowców nieodnawialnych, zielona gospodarka powinna czerpać z doświadczeń ekonomii środowiskowej oraz zapewniać właściwe relacje pomiędzy gospodarką i ekosystemami. Tzw. „zazielenianie gospodarki” rozpatrywane jest w wielu płaszczyznach oraz obejmuje szereg węższych zagadnień, takich jak rozwój czystych technologii, odnawialnych źródeł energii, poprawę efektywności energetycznej i materiałowej, zmianę modelu konsumpcji i produkcji na bardziej zrównoważony, zintegrowaną politykę produktową, zielone zamówienia publiczne, zielone miejsca pracy, czy ekologiczną reformę podatkową.

Jako jedną z głównych przyczyn poszukiwania nowego modelu rozwoju należy wymienić obawy związane z nadmierną eksploatacją zasobów naturalnych i postępującym globalnym ociepleniem, powszechnie uznawanych za skutek działalności człowieka i rosnących antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla i metanu. Jest to widoczne zwłaszcza w polityce unijnej, gdzie efektywne wykorzystanie zasobów i zmiany klimatu zostały zidentyfikowane jako główne wyzwanie stojące przed ludzkością w najbliższych dekadach. Dlatego też, aby podkreślić konieczność ochrony klimatu i adaptacji do już zachodzących zmian, w dokumentach strategicznych UE coraz częściej stosuje się termin „gospodarka niskoemisyjna” (ang. low emission economy) lub „gospodarka „niskowęglowa” (ang. low carbon economy). Jednocześnie „zrównoważony wzrost” (ang. sustainable growth) wskazany został, jako jeden z priorytetów nowej, unijnej strategii gospodarczej „Europa 2020”, która zastąpi odnowioną Strategię Lizbońską. Potrzeba zmiany obecnego modelu rozwoju gospodarczego na bardziej zrównoważony została także uznana za jeden z obszarów priorytetowych przez Organizację ds. Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ).

Nie ulega wątpliwości, że budowanie „zielonej” gospodarki to proces długotrwały i niełatwy, wymagający zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron oraz budowania świadomości, celem dostosowania uczestników rynku do zachodzących przemian społeczno-gospodarczych. Transformacja gospodarki na tzw. „bardziej zieloną ścieżkę” wymagać będzie przekształceń w obszarze kompetencji, rozwoju innowacji oraz ładu organizacyjnego, a także budowania szerokiego poparcia społecznego dla podejmowanych działań. W szczególności istotna jest reorganizacja produkcji w łańcuchu dostaw prowadząca do optymalizacji procesów oraz ograniczenia ich energo- i materiałochłonności. Podejmowane działania powinny być również ukierunkowane na stałe monitorowanie oraz kreowanie potrzeb konsumentów. Ważną kwestią jest także skuteczna koordynacja i efektywna komunikacja pomiędzy poszczególnymi szczeblami władzy, a także zintensyfikowanie dialogu pomiędzy rządem a przedstawicielami branż i sektorów przemysłowych, w celu bardziej efektywnego wypracowania zasad adaptacji przedsiębiorców do zmieniających się uwarunkowań gospodarczych.

W Polsce, gdzie nadal duży udział mają tradycyjne, materiało- i energochłonne sektory przemysłowe największymi wyzwaniami będą z jednej strony rozwój i wdrażanie nowoczesnych technologii środowiskowych, z drugiej natomiast konieczność zwiększenia elastyczności rynku pracy celem zapewnienia wymaganego przepływu pracowników do sektorów technologii ochrony środowiska.

Celem zbadania potencjalnego wpływu transformacji w kierunku zielonej gospodarki na polski przemysł oraz sytuacji na rynku pracy w sektorze ochrony środowiska, w 2008 r. na zlecenie Ministerstwa Gospodarki zostały opracowane dwie ekspertyzy:

Pobierz pliki PDF:
Szanse i zagrożenia dla przemysłu związanego z rozwojem „zielonej gospodarki"
Rynek pracy w sferze ochrony środowiska w Polsce


źródło: Ministerstwo Gospodarki
www.mg.gov.pl