Aktualności projektowe

Krajowe Plany Odbudowy z zielonymi elementami, ale nie zielone (21839)

2021-05-05


galeria

Źródło: E3G.org

Plany państw członkowskich nie spełniają ambicji, aby „odbudować się lepiej”. 

Istnieje poważne ryzyko, że środki, które na pierwszy rzut oka wyglądają na ekologiczne, mogą w końcu wspierać paliwa kopalne.

Kolejne dwa miesiące by  przedstawić ważny test wiarygodności dla Komisji. 

30 kwietnia minął oficjalny termin, w którym państwa członkowskie UE miały przedłożyć swoje plany naprawy i odporności (RRP) w celu uzyskania dostępu do funduszy z instrumentu odbudowy i odporności o wartości 672,5 mld euro. Latem ubiegłego roku przywódcy UE zgodzili się, że plany  muszą  przyspieszyć zieloną transformację, przeznaczając co najmniej 37% wydatków na wsparcie celów klimatycznych, a pozostała część musi „nie wyrządzać znaczących szkód”. 

„Green Recovery Tracker”, wspólny projekt Instytutu Wuppertal E3G   ekspertów krajowych, analizuje RRP, aby sprawdzić, czy spełniają te ambicje. Do tej  pory  przeanalizowaliśmy 14 projektów planów, w tym Francję, Niemcy, Hiszpanię, Portugalię, Bułgarię, Rumunię, Estonię, Łotwę, Polskę, Słowację, Słowenię, Belgię,  Finlandię  i  CzechyWięcej analiz zostanie dodanych w nadchodzących  tygodniach .   

Nasza analiza 14 RRP  i pakietów naprawczych  wykazała, że udział w zielonych wydatkach na środki naprawcze w UE wynosi zaledwie 24%, przy czym  tylko 68  mld  EUR  (z 422 mld EURprzeznaczono  na działania,  które w pełni wspierają zieloną transformację. Co najmniej osiem planów  obecnie nie spełnia  kryteriów co najmniej 37% wydatków zielony akcję N początkowy opis wskazuje, że hiszpański ( 31 %),  fińskie  42 %) i  słowacka  ( 30    %) należą  do tych, które osiągają lepsze wyniki niż inne pod względem udziału w zielonych wydatkach. Polska (18%)Portugalia (19%)Słowenia (5%).  

Chociaż państwa członkowskie wykorzystały okazję do wprowadzenia bardzo potrzebnych inwestycji w efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii i czyste rozwiązania transportowe, inwestycje te rzadko wykraczają poza stopniowe ulepszenia. Na przykład plany naprawy wielu państw członkowskich, takich jak Czechy i Polska, opierają się na krajowych planach w zakresie energii i klimatu, które nie są zgodne z celami klimatycznymi UE, a środki naprawcze nie zostały wykorzystane do realizacji bardziej ambitnych celów klimatycznych. Jest to niepokojące, ponieważ krajowe plany naprawy stwarzają wyjątkową okazję do przyspieszenia wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu.    

Starania Komisji Europejskiej i krajowych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego przyczyniły się do wyłączenia niektórych z najbardziej szkodliwych planowanych działań naprawczychTo istnieje jednak  nadal znaczne ryzyko, że środki, które wyglądają na pierwszy rzut oka wydają się zielone mogą skończyć jako wspieranie paliw kopalnych, a wiele planów obejmować środki, które są nie dostosowane do zielonej transformacji. Przykłady obejmują 3,2mld euro  na  środki zwiększające efektywność w Polsce, które mogłyby wesprzeć inwestycje w kotły gazowe oraz inwestycje o wartości 244 mln euro w Bułgarii  i 600 mln euro w Rumunii infrastrukturę gazu kopalnego. W obu przypadkach ryzyko zablokowania gazu ziemnego jest wysokie. 

Większości RRP nie towarzyszą skuteczne mechanizmy zarządzania ani reformy. Często fundusze są wykorzystywane do finansowania wcześniej uzgodnionych programów, a nie do odblokowywania nowych środków transformacyjnych. Na przykład około 80% niemieckich refinansowania RRP wcześniej uzgodnionych środków. Tylko niektóre kraje silnie opierają swoje plany na istniejących długoterminowych strategii dla zielonej transformacji tych, które uczyniły  zostały  dostarczone lepsze projekty. Na przykład Hiszpania  ma fundusze odzyskiwania do realizacji wcześniej uzgodnionych celów w zakresie efektywności przy jednoczesnym ustaleniu większej ilości ambitnych celów na transformację energetyczną.  

 

Kolejne dwa miesiące stanowią dla Komisji ważny test wiarygodności. Aby Komisja mogła w przyszłości stać się instytucją UE z większymi prerogatywami fiskalnymi, potrzebuje udanego wdrożenia instrumentu naprawy i odporności. Musi to znaleźć odzwierciedlenie w końcowych ocenach planów naprawy oraz ostatecznych celach i etapach pośrednich przeprowadzonych przez Komisję.

Johanna Lehne, starszy doradca ds. Polityki w E3G, powiedziała:

„Nasza analiza pokazuje, że większość europejskich rządów przydzieliła fundusze unijne nowej generacji bez stanowczego umieszczania kolejnego pokolenia w centrum swoich planów. Proponowane plany nie wykorzystują potencjału transformacyjnego instrumentu naprawczego ”.

Felix Heilmann, badacz w E3G powiedział:

„Każde euro wydane na działania sprzeczne z zieloną transformacją, takie jak inwestycje w gaz kopalny, podważa politycznie Europejski Zielony Ład i stawia na jego sukces. Rządy krajowe i Komisja muszą zapewnić, że europejskie fundusze naprawcze nie będą wspierać żadnych potencjalnie szkodliwych środków ”.

Źródło: E3G.org

   


ChronmyKlimat.pl – portal na temat zmian klimatu dla społeczeństwa i biznesu. © Copyright Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju
Redakcja: ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00-743 Warszawa, tel. +48 +22 8510402, -03, -04, fax +48 +22 8510400, portal@chronmyklimat.pl