Zmiana klimatu jest faktem. Jesteśmy ze wszystkich bombardowani informacjami o tragicznym stanie planety i katastrofalnych skutkach postępujących zmian.  Można odnieść wrażenie, że nie ma już nadziei na poprawę sytuacji.

W poszukiwaniu nadziei

Międzynarodowa grupa ekspertów stara się zmienić to nastawienie – ale nie za pomocą słownych argumentów, tylko konkretnych przykładów. W ramach projektu  "Bright Spots – Seeds of a Good Anthropocene" naukowcy z Uniwersytetu McGill w Kanadzie, Uniwersytetu Sztokholmskiego oraz Uniwersytetu Stellenbisch w Południowej Afryce zbierają informacje na temat działań realizowanych przez  lokalne społeczności w różnych częściach globu, które poprawiają jakość życia i zdrowie ludzi, a równocześnie pomagają chronić środowisko i klimat.

W ciągu ostatnich dwóch lat analizie poddano 100 z niemal 500 inicjatyw  zebranych na stronie www.goodanthropocenes.net.  Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Frontiers in Ecology and the Environment.

Termin "antropocen" odnosi się do obecnej epoki geologicznej, zdominowanej przez działalność człowieka. Autorzy raportu zwracają uwagę na fakt, że człowiek wpływa na przebieg procesów przyrodniczych zachodzących na planecie i na stan biosfery, zagrażając utrzymaniu warunków niezbędnych do funkcjonowania i rozwoju gatunku ludzkiego. Antropocen budzi zatem głównie negatywne skojarzenia.

Nasiona dobrego antropocenu

Zbierając przykłady oddolnych działań na rzecz klimatu, realizatorzy projektu gromadzą "nasiona dobrego antropocenu", które mogłyby być powielane w innych częściach globu, pomagając odwrócić niekorzystny trend.

Wśród wyróżnionych inicjatyw znalazł się m.in. wielokrotnie nagradzany projekt "Health in Harmony" zapewniający opiekę zdrowotną mieszkańcom indonezyjskiego Borneo w zamian za ich zaangażowanie w ochronę przyrody i zapobieganie masowemu wylesianiu. W ciągu ostatnich 5 lat projekt przyczynił się do ograniczenia nielegalnej wycinki drzew w Parku Narodowym Gunung Palung o niemal 70%. Równocześnie znacznie poprawił się stan zdrowia lokalnej społeczności.

Inny przykład to projekt "Satoyama" w Japonii, w ramach którego mieszkańcy miast współpracują ze społecznościami wiejskimi spędzając czas w gospodarstwach, pomagając w pracach fizycznych, oferując wsparcie finansowe i pomagając wprowadzić na rynek ekologiczne produkty. Dzięki ich zaangażowaniu w wielu miejscach powrócono do tradycyjnych form uprawy o ograniczonym wpływie na środowisko.

"Fairphone" to niewielka holenderska firma nie nastawiona na zysk, która produkuje telefony komórkowe bez wykorzystania surowców wydobywanych w krajach o niestabilnej sytuacji politycznej, gdzie często dochodzi do łamania praw człowieka. Ponadto, telefon Fairphone jest zaprojektowany w taki sposób, że zużyte części można łatwo naprawić lub wymienić, co ogranicza ilość wyrzucanych aparatów.

Zmiana perspektywy

Główny autor raportu, dr Elena Bennett z Uniwersytetu Mc Gill w Kanadzie, uważa, że zebrane dobre przykłady można z powodzeniem powielać w innych częściach świata. Co ważne, sama idea projektu to miła odmiana dla naukowców, którzy zazwyczaj koncentrują się problemach, a tym razem mają za zadanie skupić się na pozytywach, analizując przykłady zrównoważonych rozwiązań, które tworzą ludzie i szukając związku miedzy nimi.

Jest to również odejście od typowej akademickiej perspektywy, gdzie ostatnie słowo należy do naukowców. Realizatorzy projektu  "Bright Spots – Seeds of a Good Anthropocene" zachęcają ludzi zaangażowanych w projekty, żeby sami określili co decyduje o sukcesie danej inicjatywy. Wynika to także z tego, że badacze nie chcą się sugerować swoimi północnoeuropejskimi czy północnoamerykańskimi standardami.  – Chcemy poznać cały wachlarz pomysłów na to, jak ludzie z różnych części świata widzą swoją przyszłość – podkreśla Bennet.

Agata Golec, ChrońmyKlimat.pl
Na podstawie: Climate News Network, Good Anthropocenes