Na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym realizuje się coraz więcej inicjatyw mających na celu adaptację do obecnych i potencjalnych skutków zmiany klimatu. Obecnie najistotniejsze jest lepsze zrozumienie które z podejmowanych działań są skuteczne, w jakich warunkach i z jakich powodów. W jakim punkcie znajdują się kraje jeśli chodzi o monitorowanie adaptacji do skutków zmiany klimatu na swoim terytorium? W nowym raporcie opracowanym przez Europejską Agencję Środowiska (European Environment Agency, EEA) przedstawione są podstawowe informacje dotyczące systemów monitorowania, raportowania i ewaluacji (MRE) w tym zakresie w państwach europejskich.

Skutki zmiany klimatu różnie się przejawiają w zależności od krajów i obszarów w Europie. Przewiduje się, że niektóre rejony będą musiały stawić czoła zwiększonemu ryzyku niedostatku wody i suszy, a inne będą narażone na powodzie. W związku z tym należy wprowadzać w życie zróżnicowane polityki i działania adaptacyjne, dopasowane do potrzeb i specyfiki danego obszaru. Aby ocenić czy podejmowane działania są skuteczne i wydajne państwa europejskie powinny gromadzić i analizować informacje dotyczące polityk adaptacyjnych wdrażanych na ich terytorium. Tego typu wiedza pozwala lepiej zrozumieć w jaki sposób i dlaczego niektóre inicjatywy spełniają swoje zadanie w danych warunkach; sprzyja także rozwojowi polityk i działań adaptacyjnych.

Raport przygotowany przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) pt. National monitoring, reporting and evaluation of climate change adaptation in Europe konsoliduje dostępne informacje dotyczące systemów MRE na szczeblu krajowym w krajach Europy. W raporcie przedstawione są najaktualniejsze działania adaptacyjne realizowane przez państa europejskie, objaśnione są kluczowe aspekty problematyki (np. główne bodźce skłaniające kraje do wdrażania polityk adaptacyjnych, zarządzanie, stosowane metody i kanały przepływu informacji). Raport zachęca także do refleksji nad obecnymi praktykami w zakresie adaptacji do skutków zmiany klimatu i przyszłymi zagadnieniami, które mogą być przydatne dla osób zaangażowanych w działania adaptacyjne. Raport zawiera także studia przypadków na szczeblu krajowym.

Monitorowanie i ewaluacja działań adaptacyjnych

Unijny dokument Strategy on adaptation to climate change przewiduje, że Unia Europejska i jej państwa członkowskie będą monitorować i ewaluować status i postępy adaptacji. W tym kontekście raport Europejskiej Agencji Środowiska wskazuje, że coraz więcej państw w Europie podjęło już działania na rzecz wprowadzenia systemów monitorowania, raportowania i ewaluacji (MRE). Do 14 października 2015 roku 14 państw wprowadziło w życie systemy MRE lub pracowało nad ich wprowadzeniem, są to następujące kraje: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Malta, Niemcy, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania.
Celem większości państw w Europie, które już wprowadziły systemy MRE jest monitorowanie i raportowanie postępów osiągniętych we wdrażaniu działań i polityk zawartych w krajowych strategiach lub planach adaptacyjnych. Niektóre państwa odwołują się także do monitorowania skuteczności realizowanych działań i polityk.

Monitorowanie, raportowanie i ewaluacja adaptacji do skutków zmiany klimatu pozostaje wschodzącym i dynamicznym obszarem, w ramach którego doświadczenie krajów posiadających bardziej zaawansowane systemy MRE może być bezcenne dla krajów, które dopiero rozważają stworzenie takich systemów. Doświadczenie w monitorowaniu, raportowaniu i ewaluacji innych nowych polityk może także być przydatne w zakresie adaptacji do skutków zmiany klimatu, ponieważ wyzwania są podobne, np. dostępność danych i informacji do raportowania oraz związane z tym wymagania.

Raport stanowi uzupełnienie informacji dostępnych w ramach unijnej platformy wymiany informacji dotyczących adaptacji do skutków zmiany klimatu Climate-ADAPT i krajowych stronach internetowych poświęconych tematyce adaptacji. Raport EEA zostal zaprezentowany na jednym z wydarzeń towarzyszących negocjacjom klimatycznym COP21 w Paryżu, w ramach Dnia Odporności Klimatycznej – „Europa adaptuje się do skutków zmiany klimatu”.

Źródło: www.eea.europa.eu

Tłum. Anna Kucińska