Raport Arcadis Sustainable Cities Index 2015 przedstawia ranking miast rozwijających się w sposób najbardziej sprzyjający ludziom i środowisku. W badaniu uwzględniono trzy podstawowe kryteria – jakość życia mieszkańców, wpływ miast na środowisko naturalne i czynniki sprzyjające rozwojowi gospodarczemu.

Celem badania nie było wytypowanie należących do elity miast idealnych, a raczej wskazanie potencjału harmonijnego rozwoju miast w wymienionych obszarach i możliwych rozwiązań. Jest to szczególnie ważne zważywszy na fakt, że 54% ludzi na świecie mieszka w miastach, są one odpowiedzialne za ok. 70-80% działalności gospodarczej, 80% zużycia energii i 80% emisji gazów cieplarnianych. Im bardziej zrównoważone jest dane miasto, tym wyższy w nim poziom życia i dobrobyt oraz tym niższy szkodliwy wpływ na klimat i środowisko.

Co oznacza zrównoważony rozwój miast?

Istnieje wiele definicji zrównoważonego rozwoju. ONZ definiuje go jako "proces mający na celu zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia, w sposób umożliwiający realizację tych samych dążeń następnym pokoleniom". W kontekście miast oznacza to miasta umiejące zapewnić godne warunki życia obecnym mieszkańcom, nie stwarzając jednocześnie przyszłych problemów dla siebie i reszty świata. Przykładowo, zdaniem autorów badania Arcadis funkcjonujące w zrównoważony sposób miasto ma system komunikacji miejskiej umożliwiający ludziom szybkie i niedrogie przemieszczanie się, system zaopatrywania w czystą i bezpieczną wodę, system zabezpieczeń społecznych i sprawnych instytucji publicznych, zdrową i wykształconą siłę roboczą oraz sprzyjające warunki dla rozwoju biznesu.

Arcadis objęło badaniem 50 miast z 31 krajów na świecie, przyznając im miejsca w rankingu na podstawie wypadkowej wielu różnych kryteriów pogrupowanych w trzech obszarach:

• Rozwój społeczny, w tym jakość życia (dostępna mieszkańcom komunikacja miejska, dostęp do opieki zdrowotnej i edukacji, nierówności w wysokości pensji, równowaga między pracą a życiem prywatnym, liczba osób aktywnych zawodowo wobec liczby nieaktywnych zawodowo, powierzchnia terenów zielonych),
• Wpływ na środowisko naturalne (zużycie energii i udział w zużyciu energii ze źródeł odnawialnych, poziom recyklingu, poziom emisji gazów cieplarnianych, ryzyko wystąpienia katastrof żywiołowych, zanieczyszczenie powietrza, dostęp do wody pitnej i systemów sanitarnych),
• Potencjał do rozwoju gospodarczego (infrastruktura transportowa, łatwość prowadzenia działalności gospodarczej, usytuowanie miasta w sieci globalnej gospodarki, ceny nieruchomości i koszt życia, PKB na jednego mieszkańca, efektywność energetyczna).

Przy opracowywaniu raportu korzystano z danych m.in. ONZ, Banku Światowego, Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) i wielu innych.

Jakość życia na ostatnim miejscu

Najważniejszym wnioskiem z badania było to, że miasta osiągają zdecydowanie lepsze wyniki w obszarze wpływu na środowisko i klimat oraz rozwoju gospodarczego niż w sferze poprawy jakości życia mieszkańców. Nie istnieją także miasta idealne, miasta stoją raczej przed wyzwaniem zrównoważenia wszystkich trzech wspomnianych sfer rozwoju. Pod kątem rozwoju społecznego najlepiej wypada Rotterdam w Holandii. Z kolei w Nowym Jorku, Londynie, Paryżu, Tokio i Hong Kongu koszt życia rośnie, co powodowane jest rosnącymi cenami nieruchomości.

W rankingu wyraźnie przodują miasta europejskie – w pierwszej dziesiątce znalazło się ich aż siedem, Frankfurt na pierwszym miejscu, a za nim Londyn, Kopenhaga, Amsterdam, Rotterdam, Berlin i Madryt. Najbardziej zróżnicowane są miasta w Azji, z jednej strony trzy miasta uplasowały się w pierwszej dziesiątce (Seul, Hong Kong i Singapur), a z drugiej na ostatnich pozycjach w rankingu znalazły się Manila, Bombaj, chińskie Wuhan i New Delhi. Do pierwszej dziesiątki nie weszło żadne z miast w Ameryce Północnej. Najwyższą pozycję (12.) zajęło Toronto, a z miast w USA najwyżej notowany był Boston (na 15. miejscu) i Chicago (na 19.). Jeśli chodzi o Amerykę Południową, najwyżej uplasowały się stolica Chile, Santiago (na 30. Miejscu), i São Paolo w Brazylii (31. miejsce).

Frankfurt na czele

Frankfurt prowadzi w rankingu ogólnym jako najbardziej zrównoważone miasto na świecie, a jego pozycja wynika z najwyższych notowań także w obszarach wpływu na środowisko i potencjału do rozwoju gospodarczego. Frankfurt jest jednym z głównych centrów finansowych i handlowych, a także centrów transportu na świecie. 25 lat temu miasto utworzyło własną agencję energii, w 1990 roku było także członkiem założycielem Sojuszu Klimatycznego Miast Europejskich i zobowiązało się do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 10% co pięć lat (50% do roku 2030). Do 2050 roku 100% energii zużywanej we Frankfurcie będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych. Frankfurt planuje osiągnąć ten cel poprzez zwiększenie efektywności energetycznej i zmniejszenie zapotrzebowanie na energię m.in. w gospodarstwach domowych, w biurach i w sektorze transportowym. Ponadto, miasto posiada największy w Niemczech park miejski, stanowiący 1/3 powierzchni miasta (8 tys. ha). Frankfurt ma też zwartą zabudowę, co ułatwia przemieszczanie się na rowerze (15% dojazdów). Z drugiej strony Frankfurt jest dopiero na 9. miejscu w obszarze rozwoju społecznego (jakości życia) z powodu raczej niższej proporcji osób aktywnych zawodowo i dłuższych godzin pracy.

Anna Kucińska
Na podst. Arcadis, Sustainable Cities Index 2015

Tekst pochodzi ze strony www.adaptcity.pl