Wywiad z Marcinem Plutą, burmistrzem Brzezin, które w ciągu najbliższych lat mają stać się pierwszym polskim miastem, bazującym na wykorzystaniu energetyki odnawialnej i elektrycznego transportu.

Gramwzielone.pl: Jak zrodziła się idea utworzenia w Brzezinach „smart city”? Skąd czerpiecie inspiracje?

Burmistrz Brzezin Marcin Pluta: Pomysł na Smart City, jako miasto inteligentne, w tym samowystarczalne energetycznie, był próbą działania i funkcjonowania Brzezin w obszarze energii odnawialnej i mobilności elektronicznej bez ustawy o OZE, nad którą prace trwały kilka lat. Skoro nie mogliśmy doczekać się na oficjalne regulacje prawne to postanowiłem wziąć sprawy w swoje ręce i wykreować zbiór projektów pozwalających na produkcję energii na potrzeby miasta.

Brzeziny to dynamicznie rozwijające się miasto, którego potencjał może być w pełni wyzwolony pod warunkiem wykorzystania maksymalnie lokalnych zasobów, w tym zasobów energetycznych, a także ułatwienia pracy i codziennego funkcjonowania mieszkańców. Liczymy także, że w nowym, lepiej zorganizowanym, przewidującym i szanującym potrzeby mieszkańca mieście będzie mieszkało się po prostu lepiej i przyjemniej. Dodatkowo pojawiła się możliwość sfinansowania planowanych zadań w trybie bezkonkusowym, korzystając z funduszy Aglomeracji Łódzkiej. Pomysły te wkraczają już w fazę realizacji, ponieważ rozstrzygamy już pierwszy przetarg dotyczący montażu mikroinstalacji na budynkach użyteczności publicznej w ramach projektu „Innowacje w zróżnicowanych rozwiązaniach fotowoltaicznych w mieście Brzeziny”.

Jakie cele chcecie osiągnąć wdrażając założenia Smart City?

Te cele to przede wszystkim częściowe zaspokojenie potrzeb energetycznych z własnych, ekologicznych źródeł oraz zwiększenie niezależności energetycznej. Usprawnienie komunikacji i zmniejszenie udziału samochodów spalinowych w ruchu miejskim. Ochrona środowiska, czystości i poprawa wizerunku miasta. Zachęcenie do aktywnego spędzania czasu i aktywności fizycznej, choćby przez korzystanie z rowerów elektrycznych, czy stworzenie akumulatora energii poprzez podgrzewanie wody basenowej nadwyżką energii. Bardzo ważnym elementem naszego planu są również spodziewane oszczędności w zakupie energii elektrycznej.

Jaki jest budżet tego programu i z jakich źródeł chcecie go finansować?

Założone cele utworzenia z Brzezin miasta w pełni inteligentnego zostaną osiągnięte poprzez realizację kilku komplementarnych przedsięwzięć, których łączny budżet wyniesie ponad 30 mln zł - w tym w ramach projektu „Brzeziny - miasto samowystarczalne w oparciu o koncepcję SMART CITY”, którego budżet wynosi 15 mln zł przy dofinansowaniu 11,25 mln zł; projektu „Budowa zrównoważonego systemu mobilności lokalnej w Brzezinach i dostosowanie do potrzeb sieci transportu multimodalnego Aglomeracji Łódzkiej”, którego budżet to 10 mln zł, a dofinansowanie wynosi 8,5 mln zł. Do dyspozycji mamy też program „Innowacje w zróżnicowanych rozwiązaniach fotowoltaicznych w mieście Brzeziny”, w przypadku którego budżet wynosi 1,02 mln zł, przy dofinansowaniu na poziomie 0,76 mln zł, a także program „Modernizacja obiektów Centrum Kultury Fizycznej w Brzezinach”. W tym wypadku do wykorzystania jest 4 mln zł.

Powyższe przedsięwzięcia zostaną dofinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO 2014-2020 dla woj. łódzkiego, ze środków zorientowanych na Aglomerację Łódzką oraz funduszy WFOŚiGW w Łodzi. Planujemy też wspólną aplikację z władzami Łodzi w zakresie elektrycznego transportu publicznego z RPO Województwa Łódzkiego w otwartym konkursie.

Z jakimi lokalnymi czy centralnymi instytucjami chcecie Państwo współpracować w tym zakresie?

W zakresie projektu smart city współpracujemy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego, WFOŚiGW w Łodzi, Stowarzyszeniem Łódzki Obszar Metropolitalny, a także z firmami PGE i MPK Łódź. 

Jakie technologie chcecie wykorzystać do produkcji energii elektrycznej i cieplnej i kto będzie zarządzać tymi instalacjami?

W projekcie przewidziane są różnorodne rozwiązania z zakresu odnawialnych źródeł energii. Będą to zarówno rozproszone instalacje fotowoltaiczne służące do zasilania poszczególnych obiektów, wliczając stacje ładowania dla pojazdów elektrycznych, jak mikrogeneratory wiatrowe osi pionowej, kolektory termiczne, a nawet system magazynowania energii w postaci zbiornika wodnego z mikroturbiną oraz w bateriach (akumulatorach) litowo-jonowych. Miasto zostanie wyposażone w rozwiązania grupowej i indywidulanej komunikacji na bazie samochodów z napędem elektrycznym, rowerów klasycznych i rowerów wspomaganych silnikami elektrycznymi dostępnymi z wypożyczenia. Wszystkie opisywane elementy zostaną wkomponowane w kompleksowy projekt generacji i cyrkulacji energii przy uwzględnieniu potrzeb odbiorników i budynków użyteczności publicznej wchodzących w zakres inwestycji.

Jakie są założenia inteligentnego transportu miejskiego w Brzezinach? Jakie technologie zostaną wykorzystane?

Wykorzystamy technologie pojazdów elektrycznych zasilanych energią przede wszystkim z odnawialnych źródeł energii.

Będziemy chcieli zaproponować, by komunikacja pomiędzy Łodzią a Brzezinami korzystała z autobusów elektrycznych i minibusów elektrycznych ze zwróceniem szczególnej uwagi na możliwość przewożenia rowerów. Na początek będzie to wprowadzenie pojedynczych kursów, a w miarę zyskiwania społecznej akceptacji i rozwoju pojazdów elektrycznych (niższe koszty) będziemy to stopniowo rozszerzać.

Wykorzystując pojazdy z napędem elektrycznym będziemy realizować zadania samorządowe takie jak przewóz dzieci w tym niepełnosprawnych czy osób niepełnosprawnych, przejazdy służb miejskich, czy w końcu prace przy oczyszczaniu miasta i pielęgnacji zieleni miejski.

Wprowadzenie technologii pojazdów elektrycznych wiąże się z zapewnieniem infrastruktury ładowania i parkowania, a do tego celu ma służyć 6 przystanków gdzie będzie można poczekać na środek transportu publicznego, wypożyczyć rower klasyczny lub elektryczny - przewidujemy wprowadzanie wypożyczanych rowerów klasycznych i elektrycznych, doładować pojazd elektryczny, doładować telefon komórkowy, smartfon, notebook, laptop czy uzyskać informacje o mieście, usługach i trasach turystycznych.

Szczególną uwagę zwrócimy na harmonijne połączenie transportu publicznego z wykorzystaniem rowerów oraz na rozwinięcie turystyki szlakami ze ścieżkami rowerowymi.

Chcemy, aby miasto było przyjazne dla pojazdów elektrycznych. Stąd będzie możliwość, początkowo nieodpłatna, doładowania samochodów elektrycznych, co ma służyć promocji miasta.

Kto będzie odpowiadał za kreację i wdrożenie tak innowacyjnych technologii?

Brzeziny są pierwszym miastem w Polsce zatrudniającym w charakterze doradców burmistrza aż dwóch specjalistów z zakresu omawianych technologii. Za koncepcję i wdrożenie rozwiązań OZE odpowiedzialny jest dr hab. inż. Maciej Sibiński, natomiast systemami elektrycznych pojazdów i e-mobility zajmuje się dr inż. Jerzy Korczyński. Dlatego jako burmistrz mogę spać spokojnie. Chciałbym w tym momencie zaprosić też do współpracy biura projektowe działające w tych dziedzinach.

W jaki sposób będzie wykorzystywana energia z tych instalacji? Czy przewidziana jest konsumpcja własna gminnych instytucji lub mieszkańców?

Produkowana energia będzie dostarczona bezpośrednio w miejscu jej zapotrzebowania, tak aby uniknąć zbędnych strat przesyłowych. Wielkość generatorów i rozkład ich produkcji zostanie dopasowany do lokalnego zapotrzebowania, a ich wymiarowanie odbędzie się na podstawie pomiarów zasobów lokalnych. Energia będzie przede wszystkim produkowana na potrzeby własne, co oczywiście odbije się na niższych kosztach eksploatacji miejskich budynków użyteczności publicznej jak np. basen miejski, czy też na niższych cenach biletów elektrycznego transportu publicznego. Istotne jest, że środki z oszczędności będą mogły być przesunięte na inne potrzeby mieszkańców tj. sport, kulturę, pomoc społeczną itp.

Jakie jeszcze korzyści może przynieść realizacja tego projektu dla lokalnej społeczności?

Te korzyści to przede wszystkim czystsze, bardziej przyjazne miasto o wydajniejszym systemie komunikacji, bardziej atrakcyjnym programie spędzania czasu wolnego, lepszym wizerunku, a więc i stwarzające w przyszłości większe możliwości dla rozwoju przedsiębiorczości. Projekt ten jest również jednym z elementów uczynienia z Brzezin unikalnego, modelowego miasta nastawionego na zwiększenie potencjału gospodarczego, aktywne zagospodarowanie czasu wolnego mieszkańców, ułatwienie metod komunikacji i przyciągnięcie zarówno przedsiębiorstw jak i osób prywatnych, działając jednocześnie w zgodzie z postulatami ekologii. Wszystkie opisywane wyżej działania mają współgrać z rozwiniętym już w naszym mieście sektorem ekonomii społecznej, co uczyni nas pierwszym miastem zrównoważonego rozwoju w dosłownym znaczeniu tej definicji.

W jakiej perspektywie czasowej będzie realizowany projekt?

Projekt już wchodzi w fazę realizacji, a jego zakończenie przewidziane jest na rok 2018.

Źródło: gramwzielone.pl