Pasywne domy jednorodzinne wybudowane w ramach inwestycji „Komfort Husene” to pilotażowy projekt, którego głównym celem było szerzenie wiedzy na temat budownictwa pasywnego. Zaangażowanie w projekt wielu architektów, inżynierów i wykonawców stworzyło pole do wymiany doświadczeń, umożliwiło zdobycie praktycznej wiedzy i dało wyraźny impuls do rozwoju pasywnego budownictwa w Danii.

Rodzaj inwestycji: Pasywne domy jednorodzinne.

Inwestor: Isover (marka materiałów izolacyjnych, która wchodzi w skład oferty produktów budowlanych firmy Saint-Gobain) we współpracy z lokalną firmą Zeta Invest oraz bankiem Middelfart Sparekasse.

Projektant i wykonawca: W realizację projektu zaangażowano wielu architektów, inżynierów i wykonawców (w niektórych przypadkach także producentów), którzy pracując w zespołach, zajmowali się realizacją poszczególnych domów. Wśród architektów znalazły się m.in. pracownie Aart, Møller Nielsens Tegnestue, Jordan + Steenberg, Aarhus Arkitekterne, Bjerg Arkitektur, Arkitektfirmaet, Ravn Arkitektur, +M Arkitekter, Arkitekt Finn Prip.

Lokalizacja: Inwestycja zlokalizowana w miejscowości Skibet, na zachód od duńskiego miasta Vejle.

Opis inwestycji: Przygotowania do realizacji inwestycji rozpoczęto w roku 2007, kiedy to idea budownictwa pasywnego nie była wśród duńskich architektów i wykonawców dobrze poznana. Głównym założeniem projektu była współpraca przedstawicieli różnych firm i biur projektowych w celu wypracowania wspólnych koncepcji jednorodzinnych domów, które spełniałyby wyznaczone w Niemczech standardy budownictwa pasywnego i jednocześnie odpowiadałyby wymaganiom duńskiego społeczeństwa.

Zarówno sama realizacja projektu, jak i prowadzony przez kolejne lata (2008-2011) monitoring uzyskanych efektów dostarczyły duńskim projektantom i wykonawcom praktycznej wiedzy na temat pasywnego budownictwa. W trakcie realizacji projektu organizowane były także warsztaty, podczas których poszczególne zespoły mogły wymieniać się doświadczeniami i korzystać z wiedzy ekspertów.

W ramach inwestycji "Komfort Husene" planowano budowę 10 różnych domów jednorodzinnych, które nawiązywałyby do tradycji duńskiego budownictwa i charakteryzowały się niskim zużyciem energii. Ważnym elementem każdego projektu miało być także zapewnienie wysokiego komfortu, jeśli chodzi o warunki panujące wewnątrz budynku (m.in. temperatura i wilgotność powietrza, ilość alergenów).

Ostatecznie powstało 8 domów, które uzyskały certyfikaty przyznawane przez Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt. Są to budynki o powierzchni użytkowej od 170 do 250 m².

Budowę rozpoczęto w trzecim kwartale 2007 roku, a rok później domy wystawiono na sprzedaż. Oficjalna inauguracja projektu z udziałem Connie Hedegaard, ówczesnej duńskiej minister ds. klimatu i energii¹, odbyła się we wrześniu 2008 roku.

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Poszczególne domy różnią się między sobą m.in. wyglądem i detalem wykończenia, mają jednak kilka wspólnych cech. Charakterystyczna dla wszystkich projektów jest np. prosta i zwarta bryła, która ogranicza straty ciepła.

Jednym z głównych założeń każdego projektu była budowa domu, w którym zminimalizowane zostałoby ryzyko wystąpienia mostków termicznych². W ramach inwestycji sprawdzono wpływ zastosowania różnych technik konstrukcyjnych (powstały zarówno budynki murowane, jak i domy zbudowane w oparciu o konstrukcje drewniane). Wszystkie projekty cechuje jednak odpowiednia izolacja termiczna (minimum 30 cm na ścianach i 45 cm na podłodze i dachu).

Istotnym elementem wszystkich projektów są także szczelne i dobrze izolowane okna o potrójnej szybie, które pozwalają kontrolować temperaturę wewnątrz budynku. W zimie, kiedy potrzebne jest dodatkowe ciepło, słońce powinno padać na szyby. Duże przeszklenia zaplanowano więc w przypadku większości projektów na południowej fasadzie budynku, co sprzyja pozyskiwaniu energii promieniowania słonecznego. W lecie zaś okna powinny być poza zasięgiem promieni słonecznych – w tym celu wykorzystano różne rodzaje rolet czy zadaszeń.

W domach zbudowanych w ramach inwestycji "Komfort Husene" zastosowano kontrolowany system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. W większości domów zastosowano inteligentne systemy, które regulują dopływ świeżego powietrza w zależności od wilgoci i stężenia CO₂ wewnątrz budynku. Dodatkowo, aby polepszyć sprawność urządzeń wentylacyjnych, zastosowano gruntowy wymiennik ciepła (urządzenie to, wykorzystując stałą temperaturę gruntu na odpowiedniej głębokości, wstępnie podgrzewa powietrze wpływające do domu zimą, latem zaś je ochładza). Budynki wyposażone są w kompaktowe urządzenia grzewcze z gruntową pompą ciepła, które odpowiadają zarówna za wentylację, ogrzewanie, jak i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

Domy wybudowane w ramach inwestycji "Komfort Husene" spełniają kryteria stawiane budynkom pasywnym przez Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt. Zapotrzebowanie na energię do ogrzewania nie przekracza 15 kWh/m²/rok, zaś zapotrzebowanie na całkowitą energię pierwotną wynosi poniżej 120 kWh/m²/rok.

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Analizy przeprowadzone dla budynków o zbliżonej powierzchni (ok. 170 m²) wykazały, że w porównaniu do standardowego duńskiego domu (zbudowanego według standardów z 2006 roku) cena domu pasywnego była o ok. 9 % wyższa. Jednak roczne koszty eksploatacyjne w przypadku domu pasywnego były o ok. 80% niższe.

Przeszkody w realizacji inwestycji i problemy podczas budowy: Podczas realizacji inwestycji miał miejsce światowy kryzys finansowy, który dotknął też realizatorów projektu "Komfort Husene". Problemy finansowe niektórych z członków konsorcjum wpłynęły m.in. na wstrzymanie budowy dwóch z dziesięciu początkowo planowanych domów. Ponadto, inwestorzy początkowo planowali sprzedać domy, jednak ze względu na kryzys rynek nieruchomości nie był zbyt aktywny. Dlatego też na przełomie wiosny i lata 2009 roku zdecydowano się na ich wynajmowanie. Warto jednak pamiętać, że w tamtych latach był to projekt pilotażowy, nierealizowany wcześniej w Danii na tak dużą skalę. Wiedza zgromadzona podczas realizacji projektu i późniejsza wymiana doświadczeń przyczyniła się do szerzenia idei budownictwa pasywnego wśród duńskich architektów, inżynierów i wykonawców i zachęciła przemysł budowlany do realizowania tego typu inwestycji.