Unia Europejska już wiele lat temu zauważyła potencjał tkwiący w odzysku odpadów i sukcesywnie wdraża odpowiednią politykę. Najnowszy raport Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) poświęcony odpadom dostarcza kolejnych argumentów – racjonalna gospodarka w tym sektorze pozwoli na redukcję emisji gazów cieplarnianych o 78 mln ton ekwiwalentu CO₂ do końca 2020 roku.

Raport zatytułowany "Waste opportunities – Past and future climate benefits from better municipal waste management in Europe" mówi o sytuacji w państwach członkowskich UE (poza Cyprem) oraz Norwegii i Szwajcarii. Wskazuje on na ogromny potencjał redukcyjny tkwiący w odpadach – ich produkcja na jednego mieszkańca w Unii Europejskiej w 2008 roku wyniosła 524 kg. Bez odpowiednich regulacji ograniczających ten proces wartość ta w 2020 roku może przekroczyć 558 kg.

Zgodnie z założeniami rozwoju zrównoważonego państwa Wspólnoty powinny dążyć do ograniczania składowania odpadów nadających się do odzysku. Niestety na wysypiska komunalne w całej Unii wciąż trafiają ich ogromne ilości.

Odpady w większości pochodzą z kuchni i ogrodów – w roku 2008 ze 44 mln ton składowanej materii organicznej do atmosfery uciekło 1,4 mln ton CO_2eq. Ograniczenie ich wytwarzania może dać ogromne oszczędności emisji. Także większa część tworzyw sztucznych zostaje składowana na wysypiskach, pomimo że mają one ogromną wartość użytkową. Substratem do ich produkcji jest ropa naftowa, dlatego produkty z tworzyw sztucznych mają zbliżoną do ropy wartość kaloryczną. Mogą być więc z powodzeniem wykorzystywane w przemyśle jako paliwa.

Raport bierze pod uwagę emisje powstające podczas całego cyklu produkcyjnego, w tym wydobycia i transportu. Uwzględnia również oszczędności w emisji, które można by osiągnąć wykorzystując paliwa odnawialne zamiast kopalnych. Dokument przedstawia trzy różne scenariusze dla 2020 roku, zależne od wykorzystania danych metod gospodarki odpadami i stopnia implementacji polityki odpadowej Unii (przede wszystkim dyrektywa odpadowa 2008/98/WE).

Najważniejsze wnioski płynące ze scenariuszy:

• scenariusz business-as-usual zakłada zmniejszenie emisji o 44 mln ton CO_2eq do roku 2020 względem 2008. Dwa główne czynniki odpowiadające za ten spadek to zmniejszenie emisji metanu ze składowisk i inwestycje w recykling;

• wszystkie kraje wypełnią cele zawarte w dyrektywie odpadowej: emisja GHG w cyklu życiowym surowca zmniejszy się o 62 mln ton CO_2eq, co stanowi 1,23 proc. całkowitej emisji powstałej w 2008 roku;

• całkowity zakaz składowania surowców nadających się do recyklingu: emisja zmniejsza się o 78 mln ton CO_2eq – tyle, ile wyprodukowały Węgry w 2008 roku.

W krajach członkowskich można już zauważyć tendencję idącą w dobrym kierunku. W roku 1995 poddano odzyskowi 17 proc. odpadów komunalnych, a w roku 2008 już 40 proc., co pozwoliło zmniejszyć w tym okresie emisję o 48 mln ton CO_2eq w badanych krajach. Recykling i odzysk energii są ponadto przejawem efektywnego wykorzystania surowców, do czego dąży Unia. W Polsce do końca 2012 roku ma zostać przyjęta nowa ustawa o odpadach, a w lipcu 2011 roku parlament zatwierdził ustawę o zachowaniu porządku i czystości w gminach, według której odpady komunalne staną się własnością samorządów lokalnych.

Emisje pochodzące z recyklingu są wielokrotnie mniejsze niż te powstające podczas wydobycia i przekształcania surowca. Dlatego też najefektywniejszą metodą ograniczania emisji w gospodarce odpadami jest nie traktowanie ich jedynie jako śmieci, ale powtórne ich wykorzystywanie. Według autorów raportu jest to najlepsza strategia zrównoważonej gospodarki odpadami. Pozostawiając odpady na wysypisku, bezpowrotnie tracimy ich potencjał.

 

Link do raportu: www.eea.europa.eu/publications/waste-opportunities-84-past-and

Redakcja ChronmyKlimat.pl zezwala na przedruk tego artykułu, pod warunkiem podania źródła tekstu i zamieszczenia linku do portalu lub podlinkowanego logotypu.