Projektowanie systemów transportowych i infrastruktury drogowej pod kątem samochodów, przyczyni się nie tylko do tego, że na drogach jeździć będzie jeszcze więcej pojazdów ale także do zwiększenia zanieczyszczenia środowiska i emisji gazów cieplarnianych.

20 października 2016 roku United Nations Environment Programme (UNEP), czyli agenda Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. środowiska, opublikowała raport Global outlook on walking and cycling, w którym poddała analizie sytuację niezmotoryzowanych uczestników  ruchu drogowego w różnych krajach świata. Przedstawiła także dobre praktyki w tworzeniu systemów transportowych oraz zalecenia dla decydentów.

W raporcie znajdziemy między innymi takie alarmujące dane:

• Spośród 1,3 miliona osób ginących na drogach każdego roku na świecie aż 49 proc. stanowią piesi, rowerzyści i motocykliści;
• Malawi, Kenia, Zambia, Nepal i Republika Południowej Afryki są najbardziej niebezpiecznymi krajami z punktu widzenia pieszych i rowerzystów;
• Sektor transportu odpowiada za 23 proc. globalnej emisji dwutlenku węgla i, jeśli obecny trend się utrzyma, będzie odpowiadał za 33 proc. emisji dwutlenku węgla do roku 2050;
• Zła jakość powietrza, wynikająca w dużej mierze z emisji spalin z pojazdów, odpowiada za siedem milionów przedwczesnych zgonów na świecie każdego roku. Przyczynia się także do rozwoju takich chorób jak zapalenie oskrzeli, astma, choroby serca i uszkodzenia mózgu.

Choć raport UNEP w głównej mierze poświęcony jest krajom Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej, to zalecenia dotyczące kreowania woli politycznej decydentów dla tworzenia i wdrażania polityki zrównoważonego rozwoju w sektorze transportu, a w szczególności uwzględnienia bezpieczeństwa i potrzeb niezmotoryzowanych uczestników ruchu drogowego, są uniwersalne.

UNEP wzywa wszystkie kraje świata, aby opracowywały narodowe strategie i polityki na rzecz rozwoju transportu uwzględniającego potrzeby grup wrażliwych, w szczególności zaś dzieci, osób starszych i osób z niepełnosprawnościami. Zachęca też rządy, duże ośrodki miejskie ale także sektor prywatny aby byli liderami we wdrażaniu polityk i rozwiązań dających pieszym i rowerzystom przynajmniej taki sam status na drodze, jakim cieszą się pojazdy spalinowe. Jest to tym bardziej ważne, że zgodnie z najnowszymi prognozami ekonomicznymi, liczba pojazdów na świecie do roku 2050 potroi się. Większość z tych samochodów pojawi się w krajach rozwijających się, które już teraz najdotkliwiej odczuwają skutki rozwoju w sektorze transportu.

- Jeśli nic nie zrobimy, aby nasze drogi były bezpieczniejsze, za dziesięć lat około 13 milionów ludzi na świecie na nich umrze. To więcej niż cała populacja Belgii – powiedział Erik Solheim, dyrektor wykonawczy UNEP prezentując raport. - Możemy jednak odwrócić obecny trend i zrobić znaczący krok w kierunku walki z biedą i uczynienia z naszej planety bezpieczniejszym miejscem do życia – czytamy w przedmowie do raportu napisanej przez Erika Solheima.

Zdaniem autorów raportu, co najmniej 20 proc. środków wydawanych w sektorze transportu powinno być inwestowane w infrastrukturę, z której mogą korzystać piesi i rowerzyści. Brak inwestycji w tych obszarach przyczynia się nie tylko do narażenia życia niezmotoryzowanych uczestników ruchu drogowego ale także do pogłębienia zmian klimatu. Te ostatnie związane są z rosnącymi w bardzo szybkim tempie emisjami gazów cieplarnianych w sektorze transportu - na poziomie około 10 proc. w skali roku.

Choć temat raportu UNEP wydaje się być z pozoru odległy - żyjemy w kraju rozwiniętym, w dużych miastach mamy coraz więcej ścieżek rowerowych, dobrze rozwinięty transport publiczny itp. - to wiele z zaleceń ujętych w raporcie jest aktualnych także dla Polski, gdzie ciągle na drogach ginie bardzo dużo osób.

Przy okazji, warto zauważyć, że w ostatnich latach kraje wysoko rozwinięte eksportują do krajów rozwijających się coraz więcej starych samochodów. Ich silniki przekraczają wszelkie dopuszczalne limity emisji spalin. Samochody te wykorzystywane są tam wiele lat zanieczyszczając tym samym środowisko i niszcząc ludzkie zdrowie na niespotykaną dotąd skalę.

Agnieszka Tomaszewska-Kula, ChronmyKlimat.pl

Na podstawie:

http://www.unep.org/transport/sharetheroad/PDF/globalOutlookOnWalkingAndCycling.pdf

http://www.unep.org/newscentre/default.aspx?DocumentID=27086&ArticleID=36285

http://www.un.org/apps/news/printnews.asp?nid=55350

http://capacity4dev.ec.europa.eu/unep/document/global-outlook-walking-and-cycling-policies-realities-around-world

https://www.fiafoundation.org/blog/2016/october/unep-launches-global-outlook-report-on-walking-and-cycling

http://www.eco-business.com/news/put-people-not-cars-first-in-transport-systems-says-un-environment-chief/

Filmy warte obejrzenia dotyczące tego tematu (w języku angielskim):

https://www.youtube.com/watch?time_continue=138&v=VZiAzIvxvuY

https://www.youtube.com/watch?v=HQ34ATVALDU

https://www.youtube.com/watch?v=j6vzF-U4J9U

*United Nations Environment Programme  (UNEP) został powołany rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 2997 z 15 grudnia 1972 roku i jest głosem w obronie środowiska w ramach systemu Narodów Zjednoczonych. Działalność UNEP obejmuje m.in.:

• Ocenę globalnych, regionalnych i krajowych warunków oraz trendów środowiskowych;
• Rozwój międzynarodowych i krajowych instrumentów ochrony środowiska;
• Ułatwienie transferu wiedzy i technologii dla zrównoważonego rozwoju.