Jest koniec sierpnia 2018, jesteśmy w Gliwicach na podwórku kamienicy przy ul. Ziemowita 1, gdzie powstaje ogród zakładany przez społeczników miejskich. 

Spotykamy się z Panem Pawłem Harlenderem, aktywistą z Ośrodka Studiów o Mieście Gliwice, który jest inicjatorem i liderem projektu tworzenia ogrodu. 

Możemy na bieżąco śledzić postępy prac, ponieważ w spotkaniu biorą też udział inne osoby zaangażowane w tę inicjatywę.

Na początku czerwca 2018, pod okiem Pawła Harlendera, który jest architektem krajobrazu powstał projekt ogrodu. W kolejnych tygodniach grupa społeczników zaangażowała się w prace porządkowe. Równocześnie trwała zbiórka pieniędzy na ten cel i rozpowszechnianie informacji o tej inicjatywie. 

Ogród powstaje w bardzo ładnym miejscu, sąsiaduje bezpośrednio z zabytkową katedrą i otaczającym ją parkiem. To ważne, ponieważ jak powiedział nam Pan Paweł pomysł na funkcjonowanie tego ogrodu jest taki, żeby było to miejsce spotkań i żeby był udostępniany  zarówno mieszkańcom, jak i turystom. Będzie to miejsce integracji i edukacji, gdzie będzie można poznać zasady „zero waste” i „slow food”.

Ogród sąsiaduje z katedrą, którą często odwiedzają turyści, fot. Katarzyna Wolańska

Do ogrodu będą prowadzić dwa wejścia – brama od strony ul. Ziemowita 1 oraz furtka od strony parku przy Katedrze. Oba wejścia mają być zamykane o godzinie 21.00 na noc, a w ciągu dnia otwarte.

Zwłaszcza, że ulica Ziemowita jest traktem komunikacyjnym prowadzącym do i z rynku w Gliwicach - do rynku jest stąd 5 minut wolnym spacerkiem.

Wejście na dziedziniec kamienicy od ulicy Ziemowita w trakcie prac porządkowych, fot. Katarzyna Wolańska.

Jak możemy się na miejscu dowiedzieć ogród ma bardzo ciekawy model funkcjonowania. Powstaje z funduszy zebranych w ramach akcji crowdfoundingowej na ten cel. Taki model finansowania polega na dobrowolnym wpłacaniu przez wiele osób drobnych kwot zwykle poprzez platformę internetową służącą do takich zbiórek. To swego rodzaju zrzutka osób, które są zaangażowane w dany projekt lub sympatyzujących i popierających dany projekt. Pieniądze na zbudowanie i funkcjonowanie ogrodu stanowią największe wyzwanie w tym projekcie.

Dlatego organizatorzy złożyli też wniosek do Zarządu Województwa Śląskiego o pozyskanie "Małego grantu". [1]

Starają się też o wsparcie ze strony sponsorów. Robią to z dużym sukcesem – z ogrodem współpracuje np. tartak i dostawca narzędzi ogrodniczych. Każdy przynosi też, co może, każda para rąk jest cenna.

Zgromadzone w ogrodzie rośliny będą w najbliższym czasie sadzone, fot. Katarzyna Wolańska

Zapytana o motywację do pracy Pani Patrycja Paprota mówi nam, że chętnie angażuje się w takie inicjatywy, interesuje ją ekologia, zieleń w mieście, w ogrodnictwo wciągnęła ją koleżanka.

Pani Patrycja Paprota w trakcie prac ogrodniczych, fot. Katarzyna Wolańska

W ogrodzie powstały już drewniane donice, które wypełnione są ziemią i przygotowane do obsadzenia. Gotowy jest też kompostownik składający się z 3 oddzielonych komór, o łącznej pojemności 3m³. W dniu reportażu możemy zobaczyć jak powstaje drewniana strefa warsztatowa. Będzie też wydzielona specjalna strefa do grillowania i odpoczynku. Plan jest taki, żeby wyhodowane w ogrodzie warzywa wykorzystywać na miejscu do grillowania.

W dniu reportażu w ogrodzie społecznym przy Ziemowita 1 w Gliwicach powstaje drewniane stanowisko warsztatowe, fot. Katarzyna Wolańska

Osoby, które dzisiaj uczestniczą w pracach plewią rabaty i sadzą kwiaty oraz warzywa.

Podczas prac w ogrodzie panuje miła, przyjacielska atmosfera. Na zdjęciu od lewej Aleksandra Kwolek ze Stowarzyszenia Forum Ceramików prowadząca przy Ziemowita 1 w Gliwicach Pracownię Rzeźby i Ceramiki, fot. Katarzyna Wolańska

Jedna z osób przyniosła sadzonki pięknych bakłażanów. Od projektu „Eko-lokator” społecznicy dostali sadzonki rozchodnika.

Przyniesione w dniu reportażu sadzonki bakłażana, fot. Katarzyna Wolańska

Ciekawe w tym miejscu jest to, że połączyła się tu aktywność dwu środowisk. Osoby zakładające ogród społeczny porozumiały się ze Stowarzyszeniem Forum Ceramików, które użytkuje ten teren i prowadzi w kamienicy przylegającej do tej posesji Pracownię Rzeźby i Ceramiki. Na terenie ogrodu, na potrzeby warsztatów jest piec szamotowy do wypalania ceramiki oraz ekspozycja wyrobów ceramicznych. Te dwa rodzaje aktywności będą się tu uzupełniać i wzajemnie promować swoje wydarzenia – to taki dodatkowy bonus dzięki efektowi synergii i współpracy.

Ekspozycja ceramiki, która powstaje w pracowni Stowarzyszenia Forum Ceramików, fot. Katarzyna Wolańska

W przedsięwzięcie jest zaangażowanych około 40 osób. Oczywiście te osoby rotują, bo nie zawsze każdy może zaangażować się w prace. Komunikacja i wymiana informacji odbywa się przez profil na portalu społecznościowym, grupę do której należy około 50 osób.

Pan Paweł opowiada nam też o innych inicjatywach Ośrodka Studiów o Mieście Gliwice, które mają na celu poprawę jakości środowiska naturalnego – powietrza, wód, zieleni miejskiej. W grudniu 2016 działacze założyli np. maski na gliwickich pomnikach. Była to próba zwrócenia uwagi na problem zanieczyszczenia powietrza w mieście. Angażują się również w prace związane z wypracowaniem partycypacyjnego modelu funkcjonowania budżetu obywatelskiego w Gliwicach.

Reportaż przeprowadziła Katarzyna Wolańska, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Eko-lokator, ChronmyKlimat.pl

Przypisy:

1. W dniu publikacji tego reportażu już wiemy, że Stowarzyszenie Ośrodek Studiów o Mieście Gliwice otrzymało "Mały grant" na Ogród Społeczny w Gliwicach.

Pod tym linkiem można znaleźć szczegóły:

https://bip.slaskie.pl/ogloszenia_i_aktualnosci/konkursy/male_granty/male-granty-z-dnia-2018-08-09.html