„Czytogruszka” to z pewnością unikatowe miejsce w Polsce. Ta poznańska kawiarnia z częścią warsztatową mieści się bowiem w budynku o standardzie pasywnym.

Rodzaj inwestycji: Pasywny budynek usługowy.

Inwestor: Małgorzata Bronikowska i Wojciech Barański, właściciele „Czytogruszki”.

Projektant i wykonawca: Architektura budynku to koncepcja wypracowana wspólnie przez pracownie „OYSTER” i „PASYWNYM²”. Za realizację projektu zgodnie z wymogami budownictwa pasywnego odpowiadała arch. Agnieszka Figielek z pracowni „PASYWNYM²”. Generalnym wykonawcą była firma „Drew Dom Grzegorz Gryguć”.

Lokalizacja: Budynek znajduje się na terenie Szczepankowa, południowo-wschodniej części Poznania (woj. wielkopolskie).

Opis inwestycji: „Czytogruszka” to miejsce, które zaprasza zarówno do nauki, zabawy, rozwijania talentów i pasji, jak również spotkań i odpoczynku. Stworzone zostało przede wszystkim z myślą o dzieciach, jednak także dorośli znajdą tu ciekawą propozycję spędzania wolnego czasu. W budynku tym, zaprojektowanym zgodnie z założeniami architektury pasywnej, odbywają się różnego rodzaju warsztaty, m.in. plastyczne, muzyczne, taneczne, ruchowe, teatralne, fotograficzne i przyrodnicze. Funkcjonuje tu także kawiarnia serwująca zdrową i lokalną żywność.

Front budynku – elewacja północna (fot. ChronmyKlimat.pl)

W parterowym budynku (o pow. użytkowej 130 m²) zaplanowano główną przestrzeń warsztatową, salę kawiarni, kuchnię z zapleczem socjalnym, toalety oraz pomieszczenie techniczno-gospodarcze. Na przynależącej do budynku działce przewidziano miejsca do zabawy dla dzieci (np. piaskownicę), niewielki sad i przydomowy ogródek warzywny.

Główna sala warsztatowa (fot. ChronmyKlimat.pl)

Budowa obiektu rozpoczęła się w sierpniu 2013 roku, a już 6 miesięcy później budynek był gotowy do użytkowania. Obecnie inwestorzy są w końcowej fazie starań o certyfikat Instytutu Budynków Pasywnych w Darmstadt (Niemcy) – sam projekt architektoniczny został już pozytywnie zweryfikowany.

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Budynek charakteryzuje się prostą bryłą, dość nietypowo rozplanowaną na planie sześciokąta. Tak zaprojektowana forma to wypadkowa kilku czynników – kształtu działki, miejscowych warunków zabudowy (odległości względem ulicy, sąsiednich budynków i przebiegającego przez działkę kanału drenarskiego) oraz oczywiście lokalizacji obiektu względem stron świata, tak istotnej w przypadku inwestycji pasywnych.

Budynek został wykonany w prefabrykowanej technologii szkieletowej. Podstawę konstrukcji stanowi izolowana 30 cm warstwą styropianu płyta fundamentowa. Jej zastosowanie zapewnia ciągłość izolacji, a tym samym zapobiega powstawaniu mostków cieplnych. Cała konstrukcja budynku opiera się na użyciu belek dwuteowych wypełnionych izolacją z włókna drzewnego (40 cm w przypadku ścian i 50 cm w przypadku dachu).

Poza ponadstandardową izolacją przed stratami ciepła chroni także szczelna i prawidłowo zamontowana stolarka okienna i drzwiowa. W budynku zastosowano trzyszybowe okna o współczynniku przenikania ciepła U_w¹ w granicach 0,61-0,83 W/m²K oraz odpowiednie dla domów pasywnych drzwi (U_d = 0,78 W/m²K). Największe przeszklenia zaplanowano od strony południowej, co zimą pozwala maksymalnie wykorzystać zyski cieplne z promieniowania słonecznego. Przed przegrzewaniem się budynku latem chronią zacieniające markizy przewidziane w projekcie na południowej elewacji. Zastosowanie przestronnych przeszkleń ma także znaczenie z perspektywy doświetlenia naturalnym światłem zaplanowanych w tym miejscu pomieszczeń, czyli sali warsztatowej i kawiarnianej.

Widok od strony ogrodu – elewacja południowa (fot. Mariusz Jagniewski)

W budynku zastosowano wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła wyposażoną w rekuperator o sprawności 84%. Pracę układu wentylacyjnego wspomaga gruntowy wymiennik ciepła, który – wykorzystując niemal stałą temperaturę gruntu – zimą wstępnie podgrzewa powietrze wprowadzane budynku, a latem je schładza. Do dogrzewania pomieszczeń zimą i przygotowywania ciepłej wody użytkowej w ciągu całego roku wykorzystuje się piec gazowy. Ciepło rozprowadzane jest po budynku niskotemperaturowym ogrzewaniem podłogowym (obieg powietrza odbywa się w rurach umieszczonych w płycie fundamentowej).

Zgodnie z obliczeniami wykonanymi w programie do projektowania domów pasywnych (PHPP), obiekt spełnia wymagania stawiane przez Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt. Zapotrzebowanie na ciepło wynosi 15 kWh/m²/rok, zaś zapotrzebowanie na energię pierwotną nie przekracza 120 kWh/m²/rok.

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Budowa obiektu (do stanu deweloperskiego) kosztowała ok. 450 tys. zł. Zdaniem arch. Agnieszki Figielek osiągnięcie standardu pasywnego podniosło koszty budowy o jakieś 10% w stosunku do tradycyjnego budynku. Średnie rachunki za energię (ogrzewanie i przygotowywaniu ciepłej wody użytkowej) wynoszą w sezonie grzewczym ok. 180 zł miesięcznie, zaś w pozostałej części roku – ok. 100 zł na miesiąc. Budynek użytkowany jest od stycznia 2014 roku i okazał się na tyle „ciepły”, że już w marcu nie było potrzeby dodatkowo ogrzewać go gazem. Jak oceniają inwestorzy, koszty utrzymania „Czytogruszki” są ponad siedmiokrotnie niższe od wydatków, które ponoszą w związku z eksploatacją własnego domu mieszkalnego. Przy takich oszczędnościach inwestycja w standard pasywny ma szansę zwrócić się zwrócić w ciągu ok. 5 lat.

Więcej informacji na temat obiektu znajduje się w opublikowanym na portalu reportażu „Czytogruszka” – proekologiczne miejsce spotkań dzieci i dorosłych.

Przypisy:
1. Współczynnik przenikania ciepła U (podawany w jednostkach W/m²K) to parametr, który określa wielkość przepływu ciepła przez jednostkową powierzchnię danej przegrody budowlanej, jeśli po dwóch jej stronach panuje różnica temperatur w wysokości 1K.

 

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty