Ogólnopolska Koalicja przeciwko planom budowy nowych odkrywkowych kopalni węgla brunatnego "Rozwój TAK – Odkrywki NIE" otrzymała prestiżową serbską nagrodę "Charter award for civil bravery – Dragoljub Stosic 2012". Ceremonia wręczenia nagrody odbyła się w Belgradzie 15 grudnia br. w centrum prasowym Danas. W budynku gdzie ma swoją siedzibę ambasada Australii w Serbii.

W uroczystości, na zaproszenie CEE Bankwatch Network oraz jury nagrody, wzięła udział delegacja Koalicji w składzie: Radosław Gawlik – wiceprzewodniczący koalicji, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA z Wrocławia, Jerzy Szumlański – przewodniczący Rady Gminy Lubin oraz Tomasz Waśniewski – Społeczny Komitet "STOP Odkrywce" z Lubina, Kamila Krysiak, redaktorka Wiadomości Internetowych, EKO-UNIA.

Nagroda – Karta cywilnej odwagi (org. Povelje za građansku hrabrost) nosi imię nieżyjącego już Dragoljuba Stosica, prezesa i założyciela Unii Związków Zawodowych oraz House of Justice Strasbourg, zasłużonego obrońcy praw obywatelskich i związkowych, symbolu demonstracji przeciwko reżimowi Slobodana Miloszevicia. Nagroda jest przyznawana co roku wybitnym przedstawicielom serbskiego świata mediów, kultury i polityki, którzy zasłużyli się w walce o prawa człowieka i obywatela oraz przeciw korupcji. Po raz pierwszy zdarzyło się by nominację a później samą nagrodę otrzymała organizacja spoza Serbii.

Predrag Savić, prezydent serbskiej organizacji pozarządowej "House of Justice – Strasbourg" (Kuća Pravde – Strazbur) z Belgradu, wybitny prawnik, obrońca mieszkańców wysiedlonych z odkrywki Kolubara przed Trybunałem w Strasburgu w laudacji na temat Koalicji "Rozwój TAK – Odkrywki NIE" (serb. "Razvoj DA – površinski ugljenokop NE") powiedział, że nagroda została przyznana za walkę o ludzkie, społeczne i środowiskowe prawa obywateli gmin wokół Lubina, którzy są zagrożeni, ponieważ polskie władze zamierzają wprowadzić w życie plany budowy odkrywkowej kopalni węgla brunatnego wraz z dwoma elektrowniami wbrew woli mieszkańców wyrażonej w referendum.

Przedstawiciel Koalicji Tomasz Waśniewski dziękując w imieniu wszystkich jej członków za niezwykły honor jaki ze strony serbskich przyjaciół spotkał walczących o swoje prawa polskich obywateli, powiedział podczas uroczystości, że nieuznanie przez władze państwowe wyników referendów, w którym 95 procent obywateli było przeciwko odkrywkowej kopalni, zmusiło ich do skierowania petycji do Parlamentu Europejskiego, który z kolei zamierza wysłać do Polski wiosną 2013 r. specjalną misję śledczą (fact finding visit) oraz że walka z odkrywkami toczy się także w innych województwach jak lubuskie czy wielkopolska. Na koniec wystąpienia zadeklarował, że przesłanie patrona nagrody Dragoljuba Stosicia, jego idea walki o prawa obywatelskie zostanie przez członków Koalicji z najwyższym szacunkiem przeniesiona do Polski.

Oprócz polskiej koalicji przeciwników budowy nowych kopalni odkrywkowych nagrodę otrzymali: profesor Čedomir Čupić politolog, znany bojownik przeciwko korupcji, wielki autorytet moralny i intelektualista oraz Tanja Janković znana dziennikarka TV, która wykryła nadużycia w lokalnej policji oraz korupcję wśród zarządu odkrywkowej kopalni węgla brunatnego Kolubara. Za swoją działalność jest prześladowana - był na nią zamach bombowy, jej rodzina została pobita co zarejestrowały kamery przemysłowe; rodzina jest obecnie pod całodobową ochroną policji.

Nagrody "Charter award for civil bravery - Dragoljub Stosic 2012" dla trzech tegorocznych laureatów przyznali: Milovan Jovanović – przewodniczący jury, szanowany serbski dziennikarz, Ludvig Nol - przewodniczący Federacji Związków Zawodowych oraz Predrag Savić, prezydent Kuća Pravde – Strazbur. Predrag Savić oraz Przewodniczący Rady Gminy Vreoci Zeljko Stojkovic byli 26 września 2012 r. w Lubinie gośćmi honorowymi okolicznościowej konferencji Koalicji „Rozwój TAK - Odkrywki NIE" w 3 rocznicę nieuszanowanego przez polskie władze państwowe referendum przeciw odkrywkowej kopalni węgla brunatnego.

Koalicjanci odebrali nagrodę z rąk Branislava Lečicia byłego ministra kultury w rządzie zamordowanego z powodów politycznych w 2003 r. Zorana Dzindzicia. Lečic jest popularnym aktorem filmowym, grał m.in. w „Underground" Emira Kustiricy. Obecnie przewodniczy Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej Serbii, był liderem "aksamitnej rewolucji" (Plush Revolution) za panowania Miloszevicia.

Miłą niespodzianką dla polskiej delegacji było spotkanie z byłym zawodnikiem Zagłębia Lubin znanym piłkarzem Sretenem Sretenoviciem, który wręczył koalicjantom specjalny pamiątkowy dyplom. Wśród osobistości wręczających nagrody pozostałym laureatom znaleźli się córka Dragoljuba Stosica, Marija oraz Predrag Koraksić "Koraks" wybitny karykaturzysta – od 2004 r. kawaler Legii Honorowej, najwyższego odznaczenia państwowego we Francji.

Irena Rogowska Przewodnicząca Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK – Odkrywki NIE" przed dwoma miesiącami, komentując wówczas fakt nominacji do nagrody powiedziała "(...) Jesteśmy mile zaskoczeni, ale też mocno zbudowani faktem nominacji... Mamy teraz wielką satysfakcję, że nasze wspólne wieloletnie wysiłki w obronie praw tysięcy obywateli, którzy w referendach opowiedzieli się przeciw planom budowy odkrywek znalazły uznanie w oczach ludzi już dotkniętych potwornymi skutkami działania gigantycznej odkrywki "Kolubara" w Serbii. Determinacja, upór i właśnie odwaga cywilna w walce ze wspieranym przez polskie władze państwowe lobby energetyczno-węglowym staje się jak widać inspiracją dla obywateli innych państw".

Wójt Gminy Lubin dodaje: "(...) wyróżnienie, jakie otrzymaliśmy od ludzi, którzy w obronie praw człowieka i obywatela narażają nie raz własne życie jest dla nas olbrzymim zaszczytem i dodatkowym bodźcem do działania. Wspaniali, dobrzy ludzie, jakich spotkaliśmy na swojej drodze utwierdzają nas w przekonaniu, że idziemy w dobrym kierunku nie poddając się bez walki interesom wszechwładnych korporacji, które za nic mają głos zwykłych obywateli".

 

Przedstawiciele delegacji:
T. Wasniewski, R.Gawlik