Jeszcze zanim w polskich miastach panel obywatelski stał się modny, w mniejszych miejscowościach zaczęły być realizowane narady obywatelskie. To narzędzie importowane do Polski z krajów skandynawskich, dobrze pasujące do mniejszych społeczności, niż wielkie metropolie.

Co to jest narada obywatelska?

Narada obywatelska do niezwykle przydatna metoda współpracy i dialogu mieszkańców z lokalnymi władzami. Może być stosowana praktycznie względem dowolnego zagadnienia, które wymaga włączenia społeczności lokalnej w proces decyzyjny. Ważna w niej jest autentyczność zaangażowania zarówno władz lokalnych, jak i przedstawicieli społeczności lokalnej.

Na poszczególnych etapach realizacji narady obywatelskiej niezbędne jest zaangażowanie zarówno urzędników, działaczy, jak i mieszkańców. Bez akceptacji i poparcia odpowiednich urzędników nie ma sensu organizować narady obywatelskiej. Celem narady jest bowiem wypracowanie konkretnych rekomendacji, które urzędnicy gminy wdrożą. Bez akceptacji dla tych rozwiązań ze strony urzędu gmin, nie będzie mowy o sukcesie takiej narady.

Jak robi się naradę?

Podobnie jak w przypadku paneli obywatelskich kluczem do organizacji narady obywatelskiej jest wybór mieszkańców do grupy biorącej udział w naradzie. Tutaj pojawia się znacząca różnica wobec panelu obywatelskiego. W małych społecznościach, gmin które liczą kilka tysięcy mieszkańców trudno jest wylosować reprezentatywną grupę mieszkańców i nakłonić wszystkich do współpracy. Realizowana jest więc rekrutacja chętnych, ale bierze się w niej pod uwagę, aby statystyczne właściwości całej społeczności, takie jak płeć czy wiek, były na pewno właściwie rozłożone. Dlatego rekrutacja jest realizowana poprzez aktywne zapraszanie osób do narady. W obradach bierze udział zwykle około 20 osób spośród zarówno mieszkańców, jak i reprezentantów zainteresowanego urzędu gminy.

Sama narada to zwykle 4-5 spotkań, podczas których grupa biorąca udział najpierw zapoznaje się z tematyką, której dotyczy narada, a następnie wypracowuje rekomendacje dla władz miasta, do zajęcia się tą tematyką. Szczegółowy temat z reguły jest określany podczas pierwszego spotkania, choć musi mieścić się on w zakresie określonym pierwotnie przez osoby, które naradę proponowały. Najwięcej dotychczasowych narad obywatelskich jakie znamy dotyczyło spraw energetycznych gminy, a w trakcie spotkań tematyka mogła zostać zawężona zarówno do kwestii lokalizacji instalacji OZE, jak i do kwestii ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. Ostatnie spotkanie narady obywatelskiej odbywa się już formule otwartej dla mieszkańców – członkowie narady prezentują wynik społeczności lokalnej oraz władzom gminy.

Gdzie już odbyły się narady obywatelskie?

Taki przebieg miało dotychczasowe 10 energetycznych narad obywatelskich, w które zaangażowana była Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju oraz Fundacja Pole Dialogu w latach 2010-2015. Narady odbywały się w województwie lubelskim oraz pomorskim. Pierwsza narada odbyła się w miasteczku Rejowiec Fabryczny na Lubelszczyźnie i zakończyła bardzo obiecującym wynikiem. Mieszkańcy przedstawili burmistrzowi miasta 10 rekomendacji dotyczących ograniczenia zanieczyszczenia powietrza w mieście, a potem zawiązali stowarzyszenie, które miało za zadanie m.in. pilnować burmistrza w realizacji tych postulatów. Wszystko to w mieście, gdzie wcześniej nie było praktycznie działalności społecznej. W innych miastach narady obywatelskie też skutecznie pobudziły, ale także uporządkowały debatę publiczną wokół lokalnej energetyki.

Za mało informacji?

Więcej o metodzie narady obywatelskiej oraz o jej zastosowaniu w sprawach energetyki lokalnej dowiesz się z broszur przygotowanych w ramach projektów o wspólnej nazwie „włącz się”, które zamieszczone są na stronie Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju lub Fundacji Pole Dialogu. Poniżej linkujemy te publikacje:

https://www.pine.org.pl/wp-content/uploads/pdf/narada_obywatelska.pdf

https://www.pine.org.pl/wp-content/uploads/pdf/narada_obyw_kociewie.pdf

Zawsze możesz poprosić o pomoc w realizacji takiej debaty organizacje, które mają za sobą doświadczenia jej wdrażania:

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

Fundacja Pole Dialogu

Źródło: Informacja własna